ایجاد چالش‌های جدی فرهنگی و هویتی با تنوع‌طلبی نسل جدید

فعال فرهنگی هشدار داد؛

عضو هیئت علمی دانشگاه هشدار داد که تنوع‌طلبی نسل جوان امروز در بلندمدت به چالش‌های جدی فرهنگی و هویتی در جامعه تبدیل خواهد شد از این رو باید جهت‌دهی‌های توحیدی ـ الهی را در رویکرد فرهنگی، تنوع بخشید.

خبرگزاری آنا؛ روزی که دانشگاه آزاد اسلامی با حمایت‌های بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران متولد شد، کمتر کسی متصور می‌شد که روزی این شجره طیبه همچون درختی تناور نه‌تنها بر نظام آموزش عالی، بلکه سیطره فعالیتی‌اش را بر بسیاری از حوزه‌های دانشی، اجتماعی، فرهنگی، پژوهشی و … بگستراند.

از آن روز تاکنون، دانشگاه آزاد اسلامی نه‌تنها در هیچ عرصه‌ای متوقف نشد؛ بلکه در هر زمان با درک صحیحی از محیط پیرامونی و نیاز‌های متعالی کشور به‌هنگام، پوست‌اندازی کرد وهمراه با روند رو به رشد و متغیر جامعه، اولویت‌های جدید و نگرش‌های متفاوت و تازه‌ای را به عنوان رسالت برگزید.

در این سال‌ها، یکی از مواردی که همواره مورد توجه دانشگاه آزاد اسلامی بوده، دغدغه‌های فرهنگی است که در این باره فعالیت‌های بسیاری توسط ارکان این دانشگاه ولایی و مردمی به اجرا درآمده است.

در این راستا چندسالی است که دانشگاه آزاد اسلامی با برنامه جشنواره امامت و مهدویت در تمام استان‌ها در عرصه‌های فرهنگی بسیار پرقدرت ظاهر شده است و یکی از برنامه‌هایی که در ذیل این جشنواره، بسیار خوش درخشیده، جشنواره ملی مشاعره علوی استان بوشهر است که در این استان و در کشور با استقبال مخاطب و مسئولان مربوط همراه بوده است.

خبرنگار آنا در این راستا با باقر گرگین عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر از برگزارکنندگان و متولیان اصلی جشنواره مشاعره علوی درباره مسائل فرهنگی، اثرگذاری شعر و ادبیات و مقوله فرهنگ گفت‌و‌گویی ترتیب داده که در زیر می‌خوانیم.

آنا: خودتان را معرفی کنید و ضمن بیان رشته تحصیلی و سمت کنونی خود، نحوه همکاری با جشنواره مشاعره علوی را توضیح دهید.

گرگین: باقر گرگین عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر و اکنون به‌عنوان رئیس دانشکده علوم انسانی این واحد دانشگاهی و رئیس بسیج سازمان اساتید دانشگاهیان استان بوشهر مشغول فعالیت هستم.

درباره همکاری با جشنواره مشاعره علوی باید بیان کنم که دو سال به‌عنوان معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر از برگزارکنندگان این جشنواره بودم که با تلاش‌های صورت گرفته و همکاری و همراهی نهاد‌های استانی جشنواره مشاعره علوی دو سال به‌عنوان جشنواره برتر جشنواره امامت و مهدویت دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب و مورد تجلیل واقع شد.

شعر بستر‌ مهم شکوفایی ظرفیت‌های انسانی است

آنا: با توجه به اینکه سال‌هاست در حوزه فرهنگی فعالیت می‌کنید و ادبیات و شعر یکی از ابزار مهم در این مقوله است، شعر برای شما چه معنا و ارزشی دارد؟

گرگین: شعر یکی از بستر‌های مهم شکوفایی ظرفیت‌های انسانی است و در به فعلیت رساندن تمایلات بالقوه انسانی، اثرگذاری بالایی دارد. هرچه جهت این شعر متعالی‌تر باشد، در شکوفایی ظرفیت‌های درونی انسان، تعالی و مقام انسانی بالاتری را رقم می‌زند، از این روست که ضرورت دارد جشنواره‌های فرهنگی و جشنواره‌هایی مانند مشاعره علوی که قالب شعری و فرهنگی، مذهبی و الهی دارد، بیشتر برگزار شود و مورد توجه قرار گیرد تا نهایی‌ترین مقصد امیال انسان را رقم زده و میل‌ها و انگیزه‌ها را به آن سو جهت‌دهی کند.

آنا: به عنوان یک فعال فرهنگی، وضعیت فرهنگی کنونی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

گرگین: نکته جدی که بسیار مشهود بوده، تنوع‌طلب شدن نسل جوان به‌لحاظ زمینه‌های فرهنگی و حالات روحی و درونی است، به‌طوری‌که جوانان امروز در هر مسیر و علایق که قرار دارند، به شدت تنوع طلب شدند و به یکنواختی اکتفا نمی‌کنند.

این مطلب مهمی است که در پی‌ریزی و اجرای برنامه‌های مربوط به نسل جوان باید بدان توجه داشت تا بتوان مخاطب را جذب فعالیت‌ها کرد.

این تنوع‌طلبی‌ها گاهی سر از ارزش‌های منافی با ویژگی‌های اصیل انسانی درمی‌آورند که در بلندمدت به چالش‌های جدی فرهنگی و هویتی در جامعه تبدیل خواهند شد. از این رو باید جهت‌دهی‌های توحیدی ـ الهی را در رویکرد فرهنگی، تنوع بخشید تا تنوع‌های مختلف مطابق با سلایق مختلف ایجاد شود.

به قول این بیت از نشاط اصفهانی: «طاعت از دست نیاید گنهی باید کرد/ در دل دوست به هر حیله رهی باید کرد

مسئله شعر هم در این راستا قابل تبیین است و باید با یک تنوع در ارائه معارف، شناخت‌های الهی به آن واسطه رقم زد.

علاقه بسیاری به اشعار آئینی دارم

آنا: علاقه‌مندی شما در حوزه شعر چه سبکی است و اشعار کدام شاعر را بیشتر می‌پسندید و در ذهن دارید؟ با بیت یا مصرعی مخاطبان آنا را مهمان کنید.

گرگین: علاقه بسیاری به اشعار آئینی و در میان شعرای این سبک به استاد شهریار و اشعار ایشان علاقه وافری دارم. اشعار استاد شهریار را به‌واسطه صداقت و خلوصی که داشتند، الهام الهی می‌دانم.

یکی از زیباترین این اشعار، شعر «علی‌ ای همای رحمت است» که هربار با خواندن این شعر، اوج لذت و سرمستی در وجود فرد مستولی می‌شود. این شعر عمیق‌ترین مباحث انسانی را با انسان در میان می‌گذارد، اساس شخصیت انسان را بر دل پایه‌گذاری می‌کند و سپس خداوند متعال را در آینه حضرت علی علیه‌السلام معرفی می‌کند. خدا را باید در آینه تجلی‌ها شناخت و اگر انسان علی و امثال علی را نشناسد و از دست دهد، خداوند را به تحقیق و آنگونه که باید و شاید نخواهد شناخت.

آنا: شما سال‌ها مجری برنامه‌های «مشاعره» بوده‌اید، به نظر می‌رسد که مشاعره یک فن است، هنوز برای عده‌ای سؤال است که مشاعره چه فایده‌ای دارد؟

گرگین: فواید مشاعره از چند جهت قابل بررسی و مورد توجه است. ماهیت مشاعره، حفظ اشعار است که با حفظ، مرور و استمرار، یک سری الگو‌های شناختی در وجود مشاعره‌کننده و ببینده جریان مشاعره القا می‌کند، همانگونه که در ورزش‌های زورخانه‌ای، اشعاری با مضامین فتوّت، مردانگی و امیرالمؤمنین حضرت علی علیه‌السلام خوانده می‌شود که این خوانش سبب می‌شود این سلوک و سیره در ذهن ورزشکار متجلی شده و به رفتار و اخلاق درونی فرد تبدیل شود.

از سوی دیگر نیز مشاعره موجب می‌شود تمرکز ذهنی مشاعره‌کنندگان بالا رفته و خودکنترلی و تسلط بر خود در مقابل عواطف، محرک‌ها و القائات درونی در فرد بیشتر شود.

ضمن اینکه مشاعره به‌عنوان برنامه‌ای سرگرم‌کننده برنامه‌ای سالم با محتوای غنی است که همگان بدون استرس و نگرانی از محتوا‌های درونی از دیدن آن لذت خواهند برد.