روایت تحول آفرینی دولت سیزدهم در دیپلماسی (۲)؛
دولت شهید رئیسی با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه، حضور ایران در سازمان‌های مهم جهانی نظیر بریکس و شانگهای را تضمین کرد. در شرایطی که اکنون رقابت و معیارهای عضویت سخت‌تر از گذشته شده‌اند، ایران با عضویت در این سازمان‌ها توانسته است یکی از بازیگران موفق منطقه‌ای باشد و با میراث دولت سیزدهم دیپلماسی خود را فعال نگه دارد.
به گزارش خبرگزاری آنا، دولت شهید رئیسی در مقطعی حساس و سرنوشت‌ساز توانست یکی از تاریخی‌ترین دستاورد‌های سیاست خارجی ایران را رقم بزند. عضویت ایران در دو سازمان بین‌المللی مهم بریکس و همکاری شانگهای نه تنها نشان‌دهنده توان دیپلماسی دولت، بلکه گامی مؤثر در تقویت جایگاه اقتصادی و امنیتی ایران در جهان بود. آنچه این موفقیت را چشمگیرتر می‌کند، تقابل مستقیم سیاست‌های دولت با ساختار‌های تحمیل‌شده غربی و مقابله با تحریم‌هایی است که برای سال‌ها اقتصاد کشور را هدف گرفته‌اند. در حالی که اکنون شرایط برای عضویت در این سازمان‌ها بسیار سخت‌تر شده است، ایران تلاش‌های خود را پیش‌تر به ثمر رسانده و موقعیتی بی‌بدیل برای برخورداری از مزایای گسترده این سازمان‌ها ایجاد کرده است.
در سال‌های اخیر، سازمان بریکس که شامل کشور‌هایی نظیر چین، روسیه، هند، برزیل و آفریقای جنوبی است، به عنوان یکی از بلوک‌های اقتصادی غیرمتکی به غرب نفوذ قابل توجهی پیدا کرده است. هدف اصلی این گروه، کاهش وابستگی جهانی به دلار و ایجاد ترتیبات مالی و تجاری مستقل در سطح بین‌المللی است. ایران، تحت هدایت دولت شهید رئیسی، موفق شد در سال ۲۰۲۳ به عضویت این سازمان درآید؛ دستاوردی که به معنای گشودن در‌های بازار کشور‌های کلیدی عضو بریکس به روی اقتصاد ایران است. این اتفاق در شرایطی رخ داد که دولت با دیپلماسی فعال و هوشیاری کامل دریچه‌های جدیدی برای تقویت روابط اقتصادی و سیاسی با شرق فراهم کرد.
اکنون، تقاضا برای عضویت در بریکس افزایش یافته و رقابت میان کشور‌های مختلف، از جمله عربستان سعودی و ترکیه، راه را برای پیوستن ساده‌تر اعضای جدید دشوارتر کرده است. معیارهای پذیرش در این سازمان، نظیر ثبات اقتصادی، توانایی همکاری سیاسی و تأثیرگذاری روی برنامه‌های جهانی بریکس، باعث شده ظرفیت برای استفاده ایران از شرایط موجود بسیار مناسب باشد. اما آنچه اهمیت بیشتری دارد، استفاده از این ظرفیت‌ها برای گسترش نفوذ اقتصادی ایران است. کشور‌های بریکس با در اختیار داشتن حدود ۲۵ درصد اقتصاد جهانی، فرصتی بی‌نظیر برای کاهش تأثیر تحریم‌ها و یافتن راه‌های جدید در حوزه سرمایه‌گذاری و انرژی فراهم کرده‌اند.
در کنار بریکس، سازمان همکاری شانگهای نیز نقش بسیار مهمی در تثبیت جایگاه منطقه‌ای ایران ایفا کرده است. این سازمان که در سال‌های اخیر به یک پلتفرم کلیدی برای همکاری امنیتی و اقتصادی میان کشور‌های آسیای مرکزی، چین و روسیه تبدیل شده، از مدت‌ها پیش ایران را به عنوان عضو ناظر پذیرفته بود. عضویت دائم ایران در این سازمان، پس از موضع‌گیری‌های هوشمندانه دولت شهید رئیسی، در سال ۲۰۲۳ محقق شد. شانگهای به عنوان یکی از نهاد‌های اصلی مقابله با تهدیدات امنیتی منطقه‌ای، زمینه‌ای برای تقویت نقش ایران در مسائلی نظیر ثبات منطقه‌ای، مبارزه با تروریسم و ایجاد کریدور‌های حمل‌ونقل منطقه‌ای فراهم کرده است. در عین حال، شانگهای به ایران فرصت داد تا از تحریم‌های غرب فاصله گرفته و طرح‌های اقتصادی مشترک را با کشور‌های عضو عملیاتی کند.
این دو عضویت در حالی شکل گرفت که اکنون پیوستن کشور‌ها به این دو سازمان به مراتب سخت‌تر شده است. رقابت فشرده میان کشور‌های علاقه‌مند برای عضویت، به همراه معیارهای سختگیرانه امنیتی و اقتصادی، کار را برای کشور‌هایی که به دنبال عضویت هستند دشوار ساخته است. ایران، به لطف دولت شهید رئیسی، توانست پیش از سخت‌تر شدن این الزامات گام‌های بلندی بردارد و در دیپلماسی منطقه‌ای و بین‌المللی جایگاه خود را تثبیت کند.
مزایای اقتصادی این سازمان‌ها برای ایران قابل توجه است. در بریکس، افزایش تعاملات تجاری با قدرت‌های بزرگ اقتصادی جهان نظیر چین، هند و روسیه، فرصتی طلایی برای شکوفایی صادرات و توسعه زیرساخت‌ها فراهم کرده است. همچنین، ارائه ابزار‌های مالی جایگزین دلار، امکان مقابله با نظام تحریمی غرب را فراهم آورده و مسیر تبادلات تجاری را برای ایران روان‌تر کرده است. در شانگهای نیز، ایران توانسته از طریق همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای، برای توسعه خطوط حمل‌ونقل، انتقال انرژی و گسترش روابط اقتصادی با کشور‌های آسیایی مرکزی و شرقی موقعیت بهتری به‌دست آورد.
در کنار ابعاد اقتصادی، مزایای امنیتی این سازمان‌ها نیز غیرقابل انکار هستند. سازمان همکاری شانگهای به عنوان نهادی فعال در مقابله با تهدیدات منطقه‌ای، امکان تقویت نقش ایران در موضوعاتی، چون مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و ایجاد امنیت منطقه‌ای را فراهم کرده است. کشور‌هایی مانند روسیه و چین، به عنوان اعضای کلیدی شانگهای، نقش حیاتی در ارتقای همکاری‌های امنیتی ایران ایفا کرده‌اند.
نتیجه تلاش‌های دولت شهید رئیسی در پیوستن به این دو سازمان نشان از یک استراتژی چندجانبه و آینده‌نگر دارد. این سیاست‌ها به تقویت مقاومت ایران در برابر فشار‌های غرب کمک کرده ومسیر اقتصادی و امنیتی کشور را در سطح منطقه‌ای و جهانی هموار کرد. امروز هم که با سخت‌تر شدن شرایط عضویت، این دستاورد تاریخی اهمیت بیشتری پیدا کرده است نقش دولت شهید رئیسی در مواجهه با فشار‌ها و موانع بین‌المللی بیش از هر زمان برجسته‌تر می‌شود. لذا باید گفت تلاش‌های دولت شهید رئیسی زمینه‌ساز حضور فعال‌تر ایران در عرصه جهانی و بازتعریف موقعیت کشور در سیاست‌های چندجانبه بین‌المللی شد؛ اثری که برای سال‌ها ماندگار خواهد بود.
source