در دنیای رنگارنگ و پرجنب‌وجوش باب اسفنجی (Spongebob)، جایی که خنده‌های کودکانه و ماجراجویی‌های ساده بیش از هر چیز به چشم می‌آید، لایه‌هایی پنهان از پیچیدگی‌های روانشناختی وجود دارد که کمتر به آن توجه شده است. در میان شخصیت‌های دوست‌داشتنی این مجموعه یک تئوری جذاب و در عین حال تاریک مطرح شده که بر اساس آن پاتریک به عنوان بهترین دوست باب اسفنجی ممکن است به اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) مبتلا باشد. این دیدگاه تصویری متفاوت و عمیق‌تر از این ستاره دریایی دوست‌داشتنی و ساده‌لوح ارائه می‌دهد.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟
برای درک بهتر این تئوری باید با ویژگی‌های اختلال شخصیت ضداجتماعی آشنا شویم. این اختلال طبق توضیحات رسمی ویکی‌پدیا و دیگر منابع رسمی به معنای «الگوی مداوم بی‌توجهی و نقض حقوق دیگران» است. گفته می‌شود هر فرد باید حداقل سه نشانه از هفت نشانه زیر را داشته باشد تا در دسته‌بندی اختلال ضداجتماعی قرار بگیرد: ناتوانی در رعایت قوانین و هنجارهای اجتماعی، فریبکاری، عدم دوراندیشی، تحریک‌پذیری و پرخاشگری، بی‌توجهی به ایمنی خود و دیگران، بی‌مسئولیتی مداوم و فقدان احساس پشیمانی. ظاهرا چیزی بین ۲ تا ۴ درصد از جمعیت دنیا به این اختلال مبتلا هستند و به‌طور کلی اختلال شخصیت ضداجتماعی در مردان شایع‌تر از زنان است.
شواهد موجود در رفتار پاتریک
یک کاربر ردیت با نام Jobless_Kermit به نکات جالبی اشاره کرده که پاتریک بیش از سه نشانه لازم برای تشخیص اختلال شخصیت ضداجتماعی را دارد:
نادیده گرفتن قوانین و هنجارهای اجتماعی: پاتریک بارها در طول سریال دستگیر شده است. این موضوع به صورت مکرر در قسمت‌های مختلف دیده می‌شود و حتی ویدیوهایی در یوتیوب به گردآوری این دستگیری‌ها اختصاص یافته. چنین رفتاری نشان‌دهنده الگوی بی‌قانونی و بی‌توجهی به قوانین است.
فریبکاری و سوء استفاده از دیگران: پاتریک گاهی برای منافع شخصی خود دروغ می‌گوید و دیگران را فریب می‌دهد. مثلا در یکی از قسمت‌ها وانمود می‌کند مدیر یک شرکت است تا امتیاز ویژه‌ای بگیرد؛ رفتاری که کاملا با معیارهای اختلال شخصیت ضد اجتماعی همخوانی دارد.
رفتارهای ناگهانی و بی‌برنامه: یکی از ویژگی‌های بارز پاتریک، عمل کردن بدون فکر و نداشتن برنامه‌ریزی است. این رفتارها اغلب او و باب اسفنجی را در موقعیت‌های خطرناک و پردردسر قرار می‌دهد.
تحریک‌پذیری و پرخاشگری: پاتریک اگرچه معمولا شخصیتی مهربان است، اما هنگامی که عصبانی شود واکنش‌های تند و پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهد. درگیری‌های فیزیکی او حتی با باب اسفنجی نمونه‌ای از این خصیصه به حساب می‌آید.
بی‌توجهی به ایمنی خود و دیگران: پاتریک بارها با بی‌ملاحظگی جان خود و اطرافیان را به خطر انداخته که این مورد هم یکی دیگر از نشانه‌های اختلال شخصیت ضداجتماعی است.
بی‌مسئولیتی مداوم: وقتی مسئولیتی به پاتریک سپرده می‌شود معمولا آن را به خوبی انجام نمی‌دهد؛ مثلا در قسمتی که مراقبت از گری (حلزون باب اسفنجی) به پاتریک واگذار شد او به شدت بی‌مسئولیت و بی‌خیال بود.
نداشتن احساس پشیمانی: پاتریک به ندرت بابت اشتباهاتش احساس گناه می‌کند و اغلب تقصیرها را گردن دیگران می‌اندازد و یا رفتار خود را توجیه می‌کند؛ این ویژگی یکی از شاخصه‌های اصلی اختلال شخصیت ضد اجتماعی محسوب می‌شود.
دیدگاه‌های دیگر
البته با وجود تمام نشانه‌های بالا، برخی معتقدند رفتارهای پاتریک ناشی از هوش پایین یا خنگ بودن اوست و نه اختلال روانی. همچنین احتمال دارد سازندگان باب اسفنجی قصد نداشته‌اند چنین ویژگی‌های روانشناختی را در شخصیت او بگنجانند و صرفا او را به عنوان عنصری طنزآمیز و ساده‌لوح وارد سریال کرده‌اند.
جمع‌بندی
این نظریه تصویری متفاوت و تاریک‌تر از پاتریک دوست‌داشتنی را ارائه می‌دهد و ثابت می‌کند حتی در دنیای سرگرمی کودکان هم می‌توان به تحلیل‌های روانشناختی عمیق پرداخت. رفتارهای پاتریک به شکل قابل توجهی با معیارهای اختلال شخصیت ضد اجتماعی همخوانی دارد و این موضوع می‌تواند نگاه ما را به این شخصیت یا شخصیت‌های دیگر باب اسفنجی عوض کند.
وجود تئوری‌های اینچنینی به وضوح نشان می‌دهد چرا باب اسفنجی شلوار مکعبی پس از حدود دو دهه همچنان میان مخاطبان محبوبیت دیوانه‌واری دارد. در حقیقت عمق شخصیت‌پردازی و لایه‌های جذاب روایی در این سریال باعث شده تا فضا برای برداشت‌های چندگانه و گمانه‌زنی‌های عجیب‌وغریب و غیرمتعارف باز شود.
نظر شما چیست؟ فکر می‌کنید پاتریک واقعا از اختلال شخصیت ضداجتماعی رنج می‌برد؟
منبع: Screen Rant
source