نگوگی وا تیونگو، غول ادبیات آفریقا، در سن ۸۷ سالگی درگذشت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، مرگ نویسنده برجسته کنیایی، نگوگی وا تیونگو، که بار‌ها سانسور، زندانی و تبعید شده بود، توسط دخترش اعلام شد. او در میان معدود نویسندگانی بود که به زبان بومی آفریقایی می‌نوشت و سال‌ها یکی از گزینه‌های اصلی دریافت جایزه نوبل ادبیات به شمار می‌رفت.
دخترش، وانجیکو وا نگوگی، در فیس‌بوک نوشت: «با قلبی سنگین دردناک درگذشت پدرمان، نگوگی وا تیونگو، را در صبح چهارشنبه اعلام می‌کنیم. او زندگی پرباری داشت و مبارزه‌ای ارزشمند انجام داد.»
او در آتلانتا درگذشت و خانواده‌اش اعلام کردند که جزئیات بیشتر به زودی منتشر خواهد شد.
نگوگی وا تیونگو از طریق مقاله ها، نمایش نامه‌ها و رمان‌هایی مانند «گریه نکن، فرزندم» (۱۹۶۴)، “شیطان بر صلیب” (۱۹۸۰) و “جادوگر کلاغ” (۲۰۰۶) به بررسی میراث پیچیدهی استعمار پرداخت. او از چهره‌های اصلی ادبیات معاصر آفریقا بود و سال‌ها در فهرست احتمالی دریافت کنندگان نوبل قرار داشت. پس از اینکه در سال ۲۰۱۰ این جایزه را به ماریو بارگاس یوسای پرویی باخت، گفت که کمتر از عکاس‌هایی که بیرون خانه اش جمع شده بودند، ناراحت شد: «من کسی بودم که باید آنها را دلداری می‌دادم!»
او در سال ۱۹۳۸، در دوران استعمار بریتانیا در کنیا، متولد شد و یکی از ۲۸ فرزند پدری با چهار همسر بود. نگوگی نوجوانی اش را در خلال قیام مائو مائو گذراند؛ دوره‌ای که طی آن هزاران نفر توسط نیرو‌های استعماری شکنجه و زندانی شدند. در این دوران، پدرش زمین خود را از دست داد و دو تن از برادرانش کشته شدند.
این مبارزات زمینه ساز اولین رمان مشهور او، “گریه نکن، فرزندم، شد” که در سال ۱۹۶۴ و تنها یک سال پس از استقلال کنیا منتشر شد. این داستان درباره پسر نوجوانی به نام نجوروگه است که به مدرسه می‌رود، اما درگیر آشفتگی‌های سیاسی و اجتماعی کشورش می‌شود.
او در دانشگاه نایروبی به تدریس ادبیات انگلیسی پرداخت و خواستار بازنگری در ساختار دانشکده شد و تأکید کرد که ادبیات آفریقایی باید در مرکز توجه قرار گیرد و فرهنگ‌های دیگر از منظر آن تحلیل شوند.
در سال ۱۹۷۷، پس از انتشار رمان «گلبرگ‌های خون» نگوگی به همراه نویسنده‌ای دیگر نمایشی را به زبان بومی «کیکویو» نوشت به نام وقتی که دلم خواست ازدواج می‌کنم، که باعث دستگیری و زندانی شدنش در زندان امنیتی مامیتی شد.
از آن پس تصمیم گرفت فقط به زبان کیکویو بنویسد؛ زبانی که خودش را متعلق به آن می‌دانست.
پس از آزادی در سال ۱۹۷۸، در سال ۱۹۸۲ پس از اطلاع از توطئه‌ای برای ترورش در بازگشت به کنیا، به تبعید رفت. او ابتدا به بریتانیا و سپس به آمریکا مهاجرت کرد و در دانشگاه کالیفرنیا، ارواین، استاد ادبیات تطبیقی و رئیس مرکز بین المللی نویسندگی و ترجمه شد.
اگرچه آثارش همچنان در کنیا سانسور می‌شدند، از جمله صدور حکم بازداشت برای شخصیت اصلی رمان ماتیگاری در سال ۱۹۸۶، او به نوشتن به زبان بومی ادامه داد.
در سال ۲۰۰۴، برای نخستین بار پس از مرگ دیکتاتور دانیل آراپ موی، همراه همسرش به کنیا بازگشت. اما در جریان سفر، مورد حمله مسلحانه قرار گرفتند. همسرش مورد تجاوز قرار گرفت و خود نگوگی نیز مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
رمان «جادوگر کلاغ»، که در سال ۲۰۰۶ توسط خودش به انگلیسی ترجمه شد، با زبانی طنزآمیز به دیکتاتوری و فساد در قاره آفریقا می‌پردازد.
در سال ۲۰۲۱ برای رمان حماسی-منظوم خود “نه کامل” که به زبان کیکویو نوشته و خودش ترجمه کرده بود، نامزد جایزه بین المللی بوکر شد. او نخستین نویسنده‌ای بود که با اثری به زبان بومی آفریقایی و با ترجمه خودش نامزد این جایزه شد.
نگوگی در سال ۱۹۹۵ به سرطان پروستات مبتلا شد و در سال ۲۰۱۹ تحت عمل جراحی قلب قرار گرفت.
او نه فرزند داشت که چهار تن از آنها نویسنده هستند.
نگوگی در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۸ گفته بود: «مقاومت بهترین راه زنده‌ماندن است. حتی اگر شکل ساده‌ای از نه گفتن به بی عدالتی باشد. اگر واقعاً فکر می‌کنی حق با توست، باید به باورهایت پایبند باشی، آنها به تو کمک می‌کنند تا زنده بمانی.»
source