شنگنِ خلیج فارس در راه است!

در اقدامی که نقشه گردشگری منطقه خلیج فارس را دگرگون خواهد کرد، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج (GCC) در آستانه راه‌اندازی ویزای یکپارچه گردشگری خلیج فارس هستند؛ ویزایی که به گردشگران از سراسر جهان امکان می‌دهد با دریافت تنها یک ویزا، وارد ۶ کشور عربی حوزه خلیج فارس شوند — مشابه مدل شنگن اروپایی.

به گزارش انتخاب به نقل از الجزیره،  این ابتکار که با اجماع خلیجی و حمایت بین‌المللی همراه است، مرحله‌ای جدید از همگرایی منطقه‌ای در زمینه‌های گردشگری، امنیت و اقتصاد دیجیتال را رقم می‌زند.

ویزای مذکور امکان سفر آزادانه و بی‌وقفه میان عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، کویت، بحرین و عمان را فراهم می‌کند، بدون نیاز به اخذ ویزاهای جداگانه برای هر کشور. این امر، همزمان با کاهش هزینه‌ها و حذف روندهای اداری پیچیده، فرصت‌های گردشگری فرهنگی و جغرافیایی بیشتری در منطقه پیش روی مسافران قرار می‌دهد. این اقدام همچنین ابزار استراتژیکی برای معرفی خلیج فارس به‌عنوان یک مقصد گردشگری واحد و رقابتی در برابر مقاصد بزرگ جهانی محسوب می‌شود.

درحالی‌که مقدمات فنی و اجرایی برای راه‌اندازی رسمی ویزا تا پیش از پایان سال ۲۰۲۵ در حال نهایی شدن است، پرسش‌های بسیاری در مورد شرایط، مدارک، شیوه درخواست و گروه‌های واجد شرایط مطرح شده است. در این گزارش، به مهم‌ترین سؤالات درباره ویزای واحد خلیجی پاسخ داده‌ایم:

ویزای واحد خلیجی چیست؟

ویزا یا مجوز ورود مشترکی است که به دارنده آن اجازه می‌دهد با یک بار اخذ ویزا، وارد ۶ کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس شود — شامل: عربستان، قطر، امارات، کویت، بحرین و عمان — بدون نیاز به دریافت ویزاهای جداگانه برای هر کشور.

چه زمانی اجرایی خواهد شد؟

طبق اعلام «جاسم البدیعوی» دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، اجرای رسمی این ویزا پیش از پایان سال ۲۰۲۵ خواهد بود. کشورهای عضو در سال ۲۰۲۳ با اصل این پروژه موافقت کردند و اکنون در حال تکمیل ابعاد فنی و حقوقی آن هستند.

هدف از صدور این ویزا چیست؟

ترویج گردشگری بین‌کشوری در خلیج فارس

کاهش بروکراسی صدور ویزا

صرفه‌جویی در زمان و هزینه مسافران

معرفی خلیج فارس به‌عنوان یک مقصد یکپارچه برای گردشگران بین‌المللی

 مدت اعتبار ویزا چقدر خواهد بود؟

هنوز به‌طور رسمی اعلام نشده، اما انتظار می‌رود بین ۱ تا ۳ ماه باشد که طی آن امکان تردد آزادانه میان ۶ کشور فراهم خواهد بود.

نحوه درخواست چگونه است؟

فرآیند به‌صورت کاملاً الکترونیکی خواهد بود؛ از طریق پلتفرم واحد یا درگاه‌های مرتبط کشورها. تکمیل فرم درخواست، بارگذاری مدارک و تأیید نهایی در چند دقیقه انجام خواهد شد.

مدارک موردنیاز برای اخذ ویزا چیست؟

گذرنامه معتبر

فرم درخواست تکمیل‌شده الکترونیکی

رزرو هتل یا اثبات محل اقامت

برنامه سفر مشخص برای بازدید از کشورهای حوزه خلیج

بیمه درمانی و اورژانسی

اثبات توان مالی (مانند صورت‌حساب بانکی)

بلیت بازگشت یا بلیت خروج از منطقه GCC

چه نوع سفرهایی را پوشش می‌دهد؟

گردشگری

بازدید از خانواده و دوستان

و احتمالاً گروه‌های خاصی از مقیمان خارجی در کشورهای خلیج فارس

چه کسانی واجد شرایط دریافت ویزا هستند؟

در مرحله نخست، ویزا برای شهروندان کشورهای خاص صادر می‌شود (احتمالاً اروپا، آمریکای شمالی و برخی کشورهای آسیایی). دامنه کشورها در مراحل بعدی گسترش می‌یابد.

آیا شامل شهروندان کشورهای خلیج فارس هم می‌شود؟

خیر. شهروندان کشورهای عضو شورا به‌صورت طبیعی از آزادی تردد برخوردارند. این ویزا صرفاً برای گردشگران و بازدیدکنندگان خارجی است.

مزایای ویزا برای گردشگران چیست؟

امکان سفر بدون محدودیت بین کشورهای خلیج فارس

کاهش هزینه‌ها

تسهیل سفرهای ترکیبی (چند کشور در یک سفر)

فرآیند ساده، دیجیتالی و یکپارچه

 چه نهادی مسئول مدیریت ویزا خواهد بود؟

وزارتخانه‌های کشور و ادارات گذرنامه کشورهای شورای همکاری، با همکاری نهادهای گردشگری، مسئول اجرای فنی و امنیتی ویزا هستند. هم‌اکنون نیز بر روی پلتفرم دیجیتال مشترک و اتصال سیستم‌های امنیتی کار می‌کنند.

 آیا سیستم به‌صورت آزمایشی اجرا شده؟

گزارش‌ها حاکی از پیشرفت قابل توجه در آمادگی فنی و قانونی این پروژه هستند. چارچوب مشترک طی جلسات منظم وزرای کشور و مدیران گذرنامه نهایی شده است.

 آیا هزینه ویزا اعلام شده؟

هنوز نه. اما پیش‌بینی می‌شود مبلغی ثابت و رقابتی باشد تا برای گردشگران جذاب بماند. احتمال بازنگری در آینده وجود دارد.

تأثیر ویزا بر گردشگری چیست؟

افزایش ورود گردشگران بین‌المللی

حمایت از چشم‌انداز تنوع اقتصادی کشورهای خلیج فارس

تثبیت خلیج فارس به‌عنوان یک مقصد واحد گردشگری و فرهنگی

آیا از سوی نهادهای بین‌المللی حمایت شده؟

بله. سازمان جهانی گردشگری از این ابتکار استقبال کرده و آن را گامی در جهت افزایش جذابیت منطقه خلیج فارس در نقشه جهانی گردشگری دانسته است.

 نقش آژانس‌های مسافرتی چیست؟

آژانس‌ها و شرکت‌های گردشگری در حال طراحی تورهایی هستند که ترکیبی از بازدید چند کشور خلیج فارس را در یک سفر فراهم می‌کنند؛ با استفاده از آزادی تردد ایجادشده توسط ویزای جدید.

نام رسمی این ویزا چیست؟

«ویزای تور بزرگ خلیج [فارس]» (GCC Grand Tours Visa) که اشاره به سفرهای گسترده و چندکشوری در حوزه خلیج فارس دارد.

پیام کلی این ابتکار چیست؟

تقویت همکاری منطقه‌ای، همگرایی امنیتی و گردشگری، و ارائه تجربه‌ای یکپارچه از تنوع فرهنگی و طبیعی کشورهای حوزه خلیج فارس.

پروژه راه‌آهن خلیج فارس چه نقشی دارد؟

پروژه راه‌آهن خلیج فارس، پشتیبان کلیدی این ویزا محسوب می‌شود. این مسیر ریلی مدرن به طول تقریبی ۲۱۱۷ کیلومتر از کویت آغاز شده، از دمام در عربستان عبور کرده و به بحرین و سپس قطر می‌رسد. همچنین از عربستان به امارات (ابوظبی و العین) و در نهایت به عمان (شهر صحار) می‌رسد.

راه‌آهن، جابه‌جایی افراد و کالاها را تسهیل کرده، زمان و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و استقلال از جاده‌های زمینی را بیشتر می‌کند.