تمرکز توانیر بر پایش هوشمند و نگهداری خطوط انتقال برق / ۱۴۰ هزار کیلومتر شبکه زیر ذره‌بین فناوری‌ها

به گزارش خبرگزاری آنا از وزارت نیرو؛ معاون انتقال و تجارت خارجی توانیر در نشست تخصصی کمیته ملی سیگره ایران که طی ۲ روز و با محوریت خطوط هوایی شبکه انتقال و فوق توزیع برق در توانیر برگزار شد، نیازمندی‌های تحقیقاتی این بخش را تشریح کرد.

محمد اله‌داد تهیه نقشه و اطلس آلودگی کشور بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی را در دستور کار این بخش عنوان کرد و تعیین وضعیت بارگذاری این خطوط و معرفی راهکار‌های اندازه‌گیری عمر تاسیسات، هادیها، مقره‌ها و بتن سازه‌های فشارقوی را از الزامات این حوزه برشمرد.

وی ارائه راهکار‌ها به منظور پیشگیری از سرقت و خرابکاری در سازه‌های فشارقوی و معرفی روش‌های نوین نگهداری و تعمیرات مبتنی بر تجارب جهانی از جمله طراحی و نگهداری خطوط کامپکت، پایش برخط تجهیزات خطوط و استفاده از سنسور‌ها و سامانه‌های هوشمند برای شناسایی عیوب را از دیگر نیاز‌های تحقیقاتی ذکر کرد.

معاون انتقال و تجارت خارجی توانیر در تبیین دغدغه‌های بهره‌برداری خطوط انتقال و فوق توزیع، طول خطوط این بخش را نزدیک ۱۴۰ هزار کیلومتر عنوان کرد که حدود ۶۰ هزار کیلومتر شبکه انتقال و ۸۰ هزار کیلومتر شبکه فوق توزیع، بر فراز حدود ۳۲۰ هزار دکل فشارقوی در کشور گسترده شده است.

اله‌داد با تاکید بر لزوم بازنگری در طراحی خطوط و تجهیزات عایقی شبکه، از تولید پوشش RTV برای اولین بار توسط سازندگان داخلی و توسعه و ترویج استفاده از برج‌های بتنی انتقال در کشور خبر داد که از قابلیت نصب سریع و پیشگیری از سرقت برخوردار است.

معاون انتقال و تجارت خارجی توانیر محدودیت زمانی را از دیگر چالش‌ها ذکر کرد و افزود: با توجه به افزایش بار و عدم امکان توسعه خطوط، امکان خروج خطوط برای عملیات تعمیر و بهینه‌سازی با محدودیت مواجه است و باید انجام تعمیرات خط گرم را در این حوزه در دستورکار داشته باشیم و استفاده از روش‌های نوین مثل پایش پهبادی گسترش یابد.

وی موضوع نیروی انسانی را از مباحث مهم ذکر کرد گفت: این روز‌ها اقبال برای کار روی دکل کاهش یافته و لازم است برای حفظ و نگهداشت نیروها، در حوزه حقوق و دستمزد، تمهیداتی اندیشیده شود.

معاون انتقال و تجارت خارجی توانیر با اشاره به شکاف ۲۰ تا ۲۵ هزار مگاواتی تولید و مصرف برق، متوسط قیمت فروش برق کشور به ازای هر کیلوواتساعت مصرف را ۴۰۰ تومان ذکر کرد و یادآور شد: حدود ۶ هزارمگاوات بار پایه کشاورزی و حدود ۲۵ هزار مگاوات مصرف برق ۳ تا ۴ استان (گرمسیر یک) کشور به قیمت ۵۰ تومان به فروش می‌رسد و جبران این عقب ماندگی با متوسط قیمت ۴۰۰ تومان به سادگی قابل رفع نیست و از طرفی صادرات برق کشور در نیمه نخست امسال حدود ۸۰ درصد کاهش یافته است.

برق ایران ۰.۳ سنت، اروپا ۲۲ سنت

در این ارتباط حسین محسنی استاد برجسته حوزه برق فشار قوی دانشگاه تهران با اشاره به فروش ۲۲ سنتی هر کیلوواتساعت برق در آلمان، قیمت ناچیز برق (۰.۳ سنت) در ایران را مورد توجه قرار داد و گفت: وقتی برق مجانی باشد چطور می‌توان هزینه‌های تولید، انتقال و توزیع را تامین کرد و این جای تشکر دارد، چون می‌دانم کارمندان، کارکنان و مدیران صنعت برق در پستها، نیروگاه‌ها و خطوط با چه زحمتی تلاش می‌کنند تا برق روشن بماند.

در ادامه عبدالصاحب ارجمند مدیرکل دفتر راهبری و نظارت انتقال و توزیع برق وزارت نیرو با اشاره به هزینه‌های سنگین سرمایه‌گذاری در صنعت برق، گفت: در دنیا سرمایه گذاری خطوط از چنبره دولت خارج شده و مدل‌های مختلف سرمایه‌گذاری اعم از BOO BOT، اجاره‌ای و مدل‌های مبتنی بر ترانزیت برق برای سرمایه‌گذاری در خطوط انتقال برق جایگزین شده، اما در کشورمان همچنان بر مبنای سرمایه‌گذاری دولتی انجام می‌شود که با توجه به محدودیت منابع مالی قطعا با چالش مواجه می‌شویم.

وی محور بعدی این نشست را ضریب بهره‌وری از خطوط موجود ذکر کرد که مباحثی، چون طراحی و مهندسی، مسایل دینامیکی، حالت‌های گذارا، مسایل مکانیکی، تلفات، خطوط انتقال توان بالا اعم از HVDC و HVAC، مسایل محیط زیست، تغییر اقلیم و از همه مهمتر بحث ادغام تجدیدپذیر‌ها در شبکه پیچیده بزرگ قدرت و مسایل مرتبط با ادوات فکتس و تجهیزات تزریق یا جذب توان راکتیو را شامل می‌شود.

ارجمند از دیگر موضوعات این نشست را نصب و اجرا عنوان کرد که مباحث مرتبط با هادیها، تجهیزات عایقی سازه‌ها، هادی‌های پرظرفیت، بهره‌برداری، حفاظت، بازرسی، استفاده از پهباد‌ها و ربات‌ها در بهره برداری خط گرم و سرد و در نهایت استفاده از هوش مصنوعی و سنسور‌های جدید برای عیب‌یابی و افزایش بهره‌وری خطوط را در دستور کار دارد.

تدوین ۳۰ دستورالعمل نگهداشت تجهیزات شبکه

در این مراسم مجتبی علیرضاپور مدیرکل دفتر فنی و نظارت انتقال توانیر به حجم بالای خطوط و برج‌های انتقال و فوق‌توزیع شبکه برق کشور اشاره کرد و گفت: این بخش علاوه بر چالش‌های فرسودگی، با معضلات سرقت و خرابکاری، سیل، فرونشست و رانش زمین، نقض حریم و معارضان، تغییر اقلیم، گرد و غبار، طوفان و آلودگی دست در گریبان است.

وی ادامه داد: احداث یک کیلومتر خط بیش از ۳۰ میلیارد تومان هزینه در پی دارد و با توجه به سرمایه عظیم و دارایی شبکه موجود، تلاش برای حفظ زیرساخت‌های شبکه از طریق عملیات نگهداری و تعمیرات و اصلاح و بهینه سازی از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

علیرضاپور افزود: مهمترین وظیفه ما نگهداری و تعمیرات خطوط وپست‌ها است و در این جهت کمیته‌های مختلفی تشکیل دادیم که به بیان چالش‌های شرکت‌های برق منطقه‌ای و آسیب شناسی و همفکری جهت رفع آنها اختصاص دارد.

وی ارایه تجارب و دستاورد‌های شرکت‌های برق منطقه‌ای، ابلاغ الزامات فنی بخش خطوط در معاونت‌های بهره‌برداری شرکت‌های برق منطقه‌ای و شرکت‌های نگهداری و تعمیرات، برگزاری سمینار‌های آموزشی و ترویجی از جمله بازدید پهبادی، ترموویژن، توجه جدی به مهندسی و هوشمندسازی حوزه نگهداری و بهره برداری و عملیاتی کردن بازدید‌های پهبادی در شرکت‌های برق منطقه‌ای را از اقدامات انجام شده ذکر کرد و افزود: تهیه دستورالعملها، استاندارد‌ها و مشخصات فنی مرتبط با نگهداشت تجهیزات از دیگر اقدامات است و تاکنون بالغ بر ۳۰ دستورالعمل در حوزه انتقال و فوق توزیع تهیه شده و ۸ دستورالعمل دیگر نیز در دست تهیه و ۴ مورد در دست بازنگری است.

ضرورت تمرکز بر اقتصاد برق

در ادامه این نشست فرامرز قلیچی مدیرعامل موننکو و عضو هیات رییسه سیگره ایران ۳ موج بزرگ در صنعت برق جهان را گذر از سوخت فسیلی به انرژی پاک، هوشمندسازی و تحول دیجیتال و تاب‌آوری زیرساخت‌ها در برابر بحران ذکر کرد و افزود: هدف سیگره تبدیل چالش‌های امروز به فرصت‌هایی برای فردا است که این مهم از مسیر پر کردن فاصله بین استاندارد‌ها و عملکرد بخش‌های بهره‌برداری در صنعت برق دنیا پیگیری می‌شود.

رییس کمیته اجرایی سیگره ایران ۳ اولویت راهبردی تعیین شده را پایداری و تاب‌آوری شبکه، دیجیتال سازی امن و کارآمد (شامل تحول دیجیتال هوش مصنوعی و امنیت سایبری) و توسعه برق پاک و یکپارچه عنوان کرد و افزود: مساله بعدی اتصال تجدیدپذیر‌ها به شبکه است که باید ذخیره ساز‌ها و به‌ویژه اتصال ذخیره‌ساز‌های منازل به شبکه را به شدت مد نظر قراربدهیم.

وی اقتصاد برق، توسعه شبکه منطقه‌ای و بازار برق را از مبحث با اهمیت ذکر کرد که لازم است برای شکوفایی اقتصاد برق بر این موضوع تمرکز شود.

قلیچی ادامه داد: تخصص‌های ما باید به سمت چند رشته‌ای حرکت کند و تخصص‌هایی مثل برق- هوش مصنوعی، برق –مکانیک و برق- ساختمان بسیار حائز اهمیت است و سرعت کار را زیاد می‌کند.

وی همراهی بخش دانشگاهی را برای ورود نوآوری‌های جدید ملی و جهانی به صنعت برق خواستار شد و افزود: بخش اشتراک‌گذاری داده برای ما بسیار مهم است همچنین در بخش سیاستگذاری، از مدیریت وزارت نیرو و توانیر به جهت عبور از بخش سنتی و تدوین مقررات و آیین نامه‌های نوین ممنون هستیم.

گفتنی است نشست تخصصی کمیته مطالعاتی خطوط انتقال سیگره ایران از سوی دفتر فنی و نظارت شبکه انتقال توانیر و با همکاری شرکت مهندسین مشاورموننکو ایران پیرامون محور‌های ارتقای عملکرد خطوط هوایی انتقال و فوق توزیع برق، مدیریت دارایی، استراتژی‌ها و روش‌های توسعه و نوسازی همچنین مسایل زیست محیطی، ایمنی و تجهیزات حفاظتی کار روی خط گرم طی ۲ روز در شرکت توانیر برگزار شد.