نبرد بی‌پایان؛ داروی ایرانی در مقابل نسخه‌های خارجی

آنا گزارش می‌دهد؛

کمبود دارو و سردرگمی در انتخاب میان نسخه‌های ایرانی و خارجی، به بحرانی در نظام سلامت ایران تبدیل شده است که سلامت عمومی و اعتماد بیماران را تهدید می‌کند.

به گزارش خبرنگار آنا؛ در روز‌های اخیر، بازار دارو در ایران به یکی از داغ‌ترین موضوعات بحث‌برانگیز تبدیل شده است. مشکلات اقتصادی و کمبود دارو باعث شده که انتخاب میان دارو‌های ایرانی و خارجی نه تنها یک دغدغه پزشکی، بلکه یک بحران اجتماعی و حتی سیاسی شود. صف‌های طولانی در داروخانه‌ها، تفاوت قیمت‌های غیرمنطقی، و نگرانی‌هایی که در دل هر بیمار و پزشک به وجود آمده، هرکدام بخشی از این معضل را تشکیل می‌دهند. در این شرایط، سوالات بی‌پاسخ در مورد کیفیت دارو‌ها و توانمندی سیستم درمانی برای تامین نیاز‌های مردم به‌طور جدی مطرح است.

در اولین نگاه، سیاست‌های وزارت بهداشت برای حمایت از تولید داخلی ممکن است منطقی به نظر برسند. با این حال، در عمل، این سیاست‌ها با تردید‌های فراوانی مواجه شده است. بیمارانی که در جستجوی دارو‌های مورد نیازشان هستند، نه تنها با کمبود دارو روبه‌رو می‌شوند، بلکه این سردرگمی در انتخاب دارو‌های ایرانی و خارجی همچنان ادامه دارد. طبق گفته مهرزاد دماوندی، داروساز: «تغییر برند دارو برای بسیاری از بیماران، به‌ویژه کسانی که درمان‌های روانپزشکی دریافت می‌کنند، می‌تواند خطرات بسیاری به همراه داشته باشد. برای این بیماران، دارویی که به بدنشان عادت کرده، می‌تواند در ترکیب شیمیایی‌اش با بدنشان سازگار باشد و تغییر در این ترکیب عوارض ناخواسته‌ای به دنبال داشته باشد.» این اظهارات نشان‌دهنده ابعاد عمیق‌تری از مشکل است که فراتر از نگرانی‌های پزشکی، به حریم سلامت عمومی و رفاه افراد کشیده می‌شود.

بازار دارو: میان التهاب و تردید

شواهد به‌خوبی نشان می‌دهند که در این شرایط بحرانی، نارضایتی مردم به سرعت در حال افزایش است. در بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها، صف‌های طولانی، به‌ویژه برای دارو‌های ضروری و درمان‌های خاص مانند دارو‌های روانپزشکی و قلبی، هر روز بیشتر از روز پیش می‌شوند.علیرضا نیک‌زاد، متخصص روانپزشکی، به تازگی در توییتی نوشته است: «تغییر ناگهانی برند دارو‌های روانپزشکی برای بیماران ممکن است پیامد‌های ناخوشایندی داشته باشد. این تغییرات، خصوصاً در درمان اختلالات روانی، می‌تواند منجر به بروز علائم جدید یا تشدید وضعیت بیمار شود.» این پیام، نگرانی‌های بسیاری را در دل مردم ایجاد کرده است. تغییرات برند دارو و کمبود مواد اولیه دارویی باعث شده که اعتماد مردم به دارو‌های ایرانی کاهش یابد و این اطمینان از بین برود که دارو‌های داخلی می‌توانند نیاز‌های خاص بیماران را برآورده کنند.

توییت‌های پزشکان و متخصصان ب نشان‌دهنده نگرانی‌های فزاینده در میان جامعه پزشکی است.فریبا حسین‌زاده، پزشک عمومی، در همین زمینه اظهار داشت: «کمبود دارو و تغییرات بی‌وقفه در برند‌های دارویی، سلامت بیماران را تهدید می‌کند. در شرایطی که فشار اقتصادی بر مردم زیاد است، تأمین دارو‌های با کیفیت و دسترسی به آنها باید در اولویت قرار گیرد.» این نکته، به‌ویژه در شرایط اقتصادی کشور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بسیاری از مردم در جستجوی دارو‌های خارجی، حتی در بازار‌های سیاه و غیررسمی، به سراغ دارو‌هایی می‌روند که حتی قیمت‌های نجومی دارند، تنها به‌خاطر اینکه از کیفیت آنها مطمئن هستند.

بازار داغ دلالان: از بحران دارو تا سودجویی در سایه بی‌اطلاعی

در این میان، یکی از عوامل تشدیدکننده بحران دارو در ایران، حضور دلالان است که با سوءاستفاده از کمبود دارو و بحران موجود، بازار سیاه دارو را داغ‌تر کرده‌اند. در کنار صف‌های طولانی در داروخانه‌ها، به‌ویژه برای دارو‌های ضروری، بسیاری از افراد به سراغ بازار‌های غیررسمی می‌روند که دارو‌های خارجی با قیمت‌های بسیار بالاتر از قیمت رسمی در آنجا به فروش می‌رسد. این بازار دلالی نه تنها فشار مالی بیشتری به بیماران وارد می‌کند، بلکه سلامت آنها را نیز به خطر می‌اندازد.

بسیاری از دلالان دارو، در سایه بی‌اطلاعی و سردرگمی مردم، از این موقعیت برای کسب سود بیشتر بهره‌برداری می‌کنند. در برخی از گزارش‌ها آمده است که این افراد با خرید دارو‌های کمیاب از داروخانه‌ها و فروش آنها در بازار سیاه، قیمت‌ها را به‌طور غیرقانونی افزایش می‌دهند و عملاً بیماران را مجبور به پرداخت هزینه‌های گزاف می‌کنند.

 کریمی، پزشک عمومی، در توییتی درباره این بحران نوشت: «دلالان دارو به‌ویژه در این دوران بحرانی، سلامت مردم را به‌طور جدی تهدید می‌کنند. کسانی که برای سود بیشتر به‌طور غیرقانونی دارو می‌فروشند، نه تنها به قانون احترام نمی‌گذارند بلکه جان بیماران را نیز به خطر می‌اندازند.» این اظهار نظر‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که بسیاری از بیماران مجبورند برای دسترسی به دارو‌های مورد نیاز خود، به‌ویژه در زمینه‌های حساس مانند دارو‌های روانپزشکی و قلبی، به این بازار سیاه روی آورند.

توجه به کیفیت و استانداردها: اولویت یا دستاویزی برای

این شرایط باعث شده که حتی برخی از داروسازان و پزشکان با انتقاد از سیاست‌های موجود، بر لزوم توجه بیشتر به کیفیت دارو تأکید کنند. بهرامی، داروساز، در این باره می‌گوید: «توجه به کیفیت دارو و انطباق آن با استاندارد‌های جهانی باید اولویت باشد. نباید به بهانه حمایت از تولید داخلی، کیفیت دارو‌ها فدای اقتصاد شود.» در همین راستا، حیدری، متخصص داخلی، نیز بیان می‌کند: «اگر کیفیت داروی داخلی پایین‌تر از نمونه خارجی باشد، باید نگران بود.» این نگرانی‌ها بیانگر آن است که در این بحران، سلامت مردم نباید قربانی سیاست‌های اقتصادی شود. در صورتی که دارو‌های داخلی قادر به پاسخگویی به نیاز‌های درمانی خاص نباشند، باید گزینه‌های دیگر در دسترس قرار گیرند.

پاسخ وزارت بهداشت به این چالش‌ها همواره بر حمایت از تولید داخلی استوار است، اما وقتی با نیاز‌های فوری مردم و استاندارد‌های جهانی روبه‌رو می‌شویم، این سیاست‌ها باید با دقت بیشتری بازنگری شوند. این موضوع به‌ویژه در درمان‌های پیچیده‌ای همچون دارو‌های قلبی و مغز و اعصاب، که زندگی بیماران به آنها وابسته است، بیشتر به چشم می‌آید.ایزدی، متخصص قلب و عروق، در همین زمینه گفته است: «دارو‌های ایرانی در برخی موارد، به خصوص در درمان‌های خاص قلبی، قادر به برآوردن نیاز‌های بیماران نیستند.» این سخنان، در کنار سایر نظرات مشابه، هشدار جدی به مسئولان است که برای تأمین دارو‌هایی با کیفیت و مؤثر، به‌ویژه در حوزه‌های تخصصی، راه‌حل‌های فوری و کاربردی بیابند.

پایان تردید، آغاز عمل

امروز، ایران با بحران دارو مواجه است؛ بحرانی که نه تنها به زندگی بیماران بلکه به سلامت عمومی جامعه نیز تهدید می‌کند. در این وضعیت، اولویت باید بر تأمین دارو‌های با کیفیت و در دسترس قرار گرفتن آنها برای عموم مردم باشد. دولت و وزارت بهداشت باید در کنار حمایت از تولیدات داخلی، به تقویت زیرساخت‌های تولید دارو و تأمین مواد اولیه از منابع معتبر توجه ویژه‌ای داشته باشند. این موضوع نه تنها در راستای حفظ سلامت عمومی است، بلکه می‌تواند اعتماد از دست رفته مردم را به سیستم بهداشت و درمان کشور بازسازی کند.