سهم‌های بزرگ زیر ذره‌بین؛ اصلاح قیمتی/ عامل افت شاخص کل

تحلیل‌گران معتقدند شرایط بنیادی بازار همچنان قوی است و در صورت اجرای سیاست‌هایی نظیر کاهش نرخ بهره و حذف قیمت‌گذاری دستوری، بازار می‌تواند به روند صعودی بازگردد.

بهناز اکبرپور کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با بورس نیوز در خصوص شرایط بازار سرمایه در روز جاری عنوان کرد: امروز، دوم بهمن‌ماه ۱۴۰۳، بازار سرمایه روز پرتلاطمی را پشت سر گذاشت. شاخص کل با رشد حدود ۲،۰۰۰ واحدی به عدد ۲ میلیون و ۷۶۱ هزار واحد رسید. از سوی دیگر، شاخص هم‌وزن با افت حدود ۳،۰۰۰ واحدی در نزدیکی محدوده ۸۷۶ هزار واحد متوقف شد.

در معاملات امروز، شاهد خروج ۲۵ میلیارد تومان نقدینگی اشخاص حقیقی از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی بودیم. ارزش معاملات خرد بازار نیز به ۱۰.۶ هزار میلیارد تومان رسید. در پایان معاملات، ۵۵ درصد از نماد‌ها در محدوده مثبت و ۴۵ درصد در محدوده منفی به کار خود پایان دادند.

نگاهی به روند شاخص کل در سال ۱۴۰۳

شاخص کل در تاریخ دوم آبان‌ماه امسال، کمترین مقدار خود را در سال ۱۴۰۳ ثبت کرد. از آن زمان تاکنون، این شاخص توانسته است رشدی ۴ درصدی را تجربه کند. این رشد تحت تأثیر عوامل متعددی رخ داده که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. انتقال سامانه نیما به سامانه ارز توافقی، که به شفافیت و مدیریت بهتر جریان ارزی کمک کرد.

۲. حمایت مسئولان از بازار سرمایه، که در دوره‌های مختلف با ارائه تسهیلات یا تغییرات سیاستی اعمال شده است.

۳. خبر عدم تمدید گواهی‌های سپرده ۳۰ درصدی، که به نفع جریان نقدینگی در بازار بود.

۴. برنامه بانک مرکزی برای فروش دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بانک‌ها، که به بهبود نقدشوندگی کمک کرد.

۵. افزایش نرخ محصولات داخلی، که در افزایش سودآوری شرکت‌ها مؤثر بود.

دلایل افت بازار در روز‌های اخیر

با وجود رشد کلی شاخص کل از آبان‌ماه تاکنون، طی روز‌های اخیر بازار با افت‌هایی مواجه شده است که می‌توان این موضوع را به سه عامل اصلی نسبت داد:

۱. نزدیک شدن شاخص کل به محدوده مقاومت روانی ۳ میلیون واحد:

بسیاری از تحلیل‌گران بازار، محدوده ۳ میلیون واحد را یک سطح روانی و مقاومتی مهم می‌دانند. در روز‌های اخیر، با نزدیک شدن شاخص به این محدوده، شاهد افزایش فشار فروش و افت شاخص کل بودیم.

۲. رشد سریع سهم‌های بزرگ نسبت به سهم‌های کوچک:

در دوره رشد اخیر بازار، سهم‌های بزرگ بازدهی بیشتری نسبت به سهم‌های کوچک ثبت کردند. این اختلاف بازدهی، که به بالاترین سطح خود در سال‌های اخیر رسیده است، موجب شد سهم‌های بزرگ وارد مرحله اصلاح قیمتی شوند. با توجه به وزن بالای سهم‌های بزرگ در شاخص کل، این اصلاح قیمتی تأثیر منفی بر شاخص کل داشت.

۳. ریسک‌های سیاسی:

شرایط سیاسی و تغییرات احتمالی در مراودات بین‌المللی نیز از عوامل تأثیرگذار بر وضعیت بازار است. بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند که مذاکراتی که یک طرف آن ایالات متحده و کابینه آقای ترامپ باشد، تأثیر بیشتری بر شرایط اقتصادی کشور خواهد داشت. در مقابل، مذاکرات با کشور‌های اروپایی یا روسیه، اثرگذاری کمتری بر وضعیت بازار داخلی دارد. این نگرانی‌ها در نوسانات نرخ دلار نیز منعکس شده است؛ چنان‌که کاهش موقت قیمت دلار و سپس افزایش مجدد آن به محدوده ۸۲،۰۰۰ تومان، ناشی از این نااطمینانی‌ها بوده است.

بررسی شرایط فعلی بازار

در شرایط کنونی، با قیمت‌های فعلی سهام، پارامتر‌های بنیادی به نفع بازار هستند و نسبت‌های مالی نیز این امر را تأیید می‌کنند. به‌عنوان مثال:

• نسبت P/E فعلی بازار ۷.۲ واحد است، که کمتر از میانگین ۸ واحدی سال‌های اخیر قرار دارد.

• نسبت P/S بازار نیز به ۱.۶ واحد رسیده، که از میانگین تاریخی ۲ واحدی پایین‌تر است.

همچنین، اثر انتقال ارز نیما به سامانه ارز توافقی و افزایش نرخ محصولات شرکت‌های ریالی در گزارش‌های فصل زمستان که در سال آینده منتشر می‌شود، به‌وضوح نمایان خواهد شد. در صورت ثبات قیمت‌های فعلی، نسبت‌های P/E و P/S بازار به کف تاریخی خود نزدیک خواهند شد.

علاوه بر این، انتشار گزارش‌های مالی فصل زمستان و برگزاری مجامع سالانه شرکت‌ها نیز می‌تواند به جذابیت بازار سرمایه کمک کند. بنابراین، با دید سرمایه‌گذاری میان‌مدت (حدود ۶ ماه)، قیمت‌های فعلی بازار از لحاظ بنیادی خطری ندارند.

عوامل مؤثر بر رشد بازار در کوتاه‌مدت

با این حال، برای رشد کوتاه‌مدت بازار، دو عامل اساسی می‌تواند تأثیرگذار باشد:

۱. اقدام جدی و عملی برای کاهش نرخ بهره:

طی دو ماه و نیم اخیر، باوجود رشد شاخص کل، میانگین نرخ بهره نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه از ۲۹.۵ درصد به بیش از ۳۲ درصد افزایش یافته است. کاهش نرخ بهره می‌تواند محرک قوی‌ای برای رشد بازار در کوتاه‌مدت و عامل مؤثری بر سودآوری شرکت‌ها در بلندمدت باشد.

۲. بهبود پارامتر‌های بنیادی تولید و اقتصاد توسط دولت:

اقدامات عملی دولت، نظیر حذف قیمت‌گذاری دستوری در صنایع ریالی و تعزیراتی (مانند قند و شکر، لاستیک و صنایع غذایی)، عرضه مجدد خودرو در بورس کالا، نزدیک کردن نرخ ارز توافقی به نرخ ارز بازار آزاد (یا یکسان‌سازی نرخ ارز) و رفع اختلافات بین شرکت‌های پتروشیمی و یوتیلیتی، می‌تواند تأثیر مثبتی بر بازار داشته باشد.

همچنین، توقف عرضه‌های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار نیز یکی دیگر از تصمیمات تأثیرگذار خواهد بود.

با توجه به رشد فروش و سودآوری شرکت‌ها در گزارش‌های بعدی، می‌توان گفت که نماد‌ها و شاخص کل در محدوده‌های فعلی در حال کف‌سازی هستند. اگر اتفاق سیاسی خاصی رخ ندهد، افت بیشتری برای بازار قابل تصور نیست و احتمال بازگشت بازار به تعادل در آینده نزدیک وجود دارد.

همچنین، امروز نیز شاهد بودیم که صف‌های فروش و منفی‌های سهم‌های بنیادی با استقبال خریداران همراه شدند. گروه بانکی نیز مورد توجه بازار قرار گرفت. با توجه به حمایت شاخص هم‌وزن در محدوده ۸۷۰ هزار واحد، انتظار می‌رود که سهم‌های متوسط و کوچک بازار در روز‌های آینده شرایط بهتری را تجربه کنند

پایان مطلب