در مشاغلی که با فروش کالا و محصولات مختلف سروکار دارند، یکی از مباحث مهم در حسابداری، حساب موجودی کالا و بستن آن است. صاحبان این نوع کسب و کارها باید از موجودی نهایی محصولات و کالاهای خود اطلاع کامل داشته باشند. به همین دلیل محاسبه میزان موجودی قابل فروش یکی از چالش‌های مهم در این نوع کسب و کارها به حساب می‌آید. بنابراین، صاحبان کسب و کارها باید بتوانند ارزش موجودی نهایی را به بهترین شکل محاسبه کرده و همچنین یک روش مناسب برای ارزشیابی موجودی انتخاب کنند.
بستن حساب موجودی کالا به چه معنا است؟
برای بستن حساب موجودی کالا، در قدم اول، آشنا شدن با مفهوم آن از اهمیت زیادی برخوردار است. حساب موجودی کالا در یک کسب وکار به کلیه کالاها و محصولاتی گفته می‌شود که برای فروش در اختیار قرار دارد. مواد اولیه موجود در انبار، کالاهای نیمه‌تمام در خط تولید و انبار و همچنین محصولات نهایی که آماده برای فروش هستند، جزو حساب موجودی کالا محسوب می‌شوند.
بر اساس استانداردهای و مفاهیم اولیه حسابداری، دارایی‌هایی که بتوانند معیارهای زیر را برآورده نمایند، جزو حساب موجودی کالا محسوب می‌شوند:
- کالاهایی که بتوان آن‌ها را به منظور فروش در بازار در طول دوره عادی تجارت نگهداری کرد.
- کالاهایی که در حین فرایند تولید فراوری شده و می‌توان آن‌ها را در آینده به فروش رساند.
- مواد خام، نهاده‌ها و خدماتی که به منظور تولید کالاها یا محصولات نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هر نوع کالا یا دارایی که به منظور فروش یا فروش مجدد در بازه زمانی کوتاه مدت توسط یک واحد تجاری نگهداری می‌شود، موجودی کالا نام دارد. بنابراین برخی از اقلاح خاص مانند دام، محصولات کشاورزی، روغن‌های معدنی و گاز در این دسته قرار نگرفته و به عنوان موجودی کالا در نظر گرفته نمی‌شود.
نحوه اندازه‌گیری حساب موجودی کالا چگونه است؟
کسب و کارها باید بر اساس استانداردهای حسابداری، موجودی کالا در مورد محصولات خود را به عنوان کمترین قیمت تمام شده یا خالص فروش ارزش‌گذاری کند. موجودی افتتاحیه و موجودی پایانی که به نام سهام افتتاحی و سهام پایانی نیز شناخته می‌شون، دو اصطلاح مهم در حسابداری محسوب می‌شوند. این دو اصطلاح به صاحبان کسب و کار کمک می‌کند تا بتوانند بهای تمام شده کالاهای فروخته شده در سال گذشته مالی را تعیین کنند.
به سهامی که از دوره حسابداری یا سال مالی قبلی، یعنی آخر اسفند ماه، به سال جدید منتقل شده، موجودی اولیه گفته می‌شود. در مقابل به ارزش سهام در پایان دوره حسابداری یا سال مالی، موجودی پایانی گفته می‌شود.
موجودی اولیه به ارزش سهام موجود در ابتدای یک دوره حسابداری، یعنی اول آوریل یک سال اشاره دارد. آن سهامی است که از دوره حسابداری قبلی یا سال مالی یعنی ۳۱ اسفند همان سال منتقل شده است.
از سوی دیگر، موجودی پایانی به ارزش سهام در پایان دوره حسابداری یا پایان سال مالی یعنی ۳۱ اسفند ماه اطلاق می‌شود.
نحوه محاسبه حساب موجودی کالا نهایی با استفاده از فرمول
فرمول اساسی برای محاسبه موجودی نهایی آسان است:
موجودی اولیه + خریدهای خالص – COGS = موجودی پایان
- موجودی اولیه شما موجودی پایان دوره آخر است.
- خالص خریدها اقلامی هستند که خریداری کرده‌اید و به تعداد موجودی خود اضافه کرده اید.
- بهای تمام شده کالای فروخته شده شامل کل هزینه خرید یا ساخت کالاهای نهایی آماده فروش است.
ساده‌ترین راه برای محاسبه موجودی نهایی، انجام شمارش فیزیکی موجودی کالا است. اما انجام شمارش فیزیکی منطقی نیست، مخصوصا اگر مقدار زیادی موجودی برای پیگیری داشته باشید.
نحوه بستن حساب موجودی کالا در نرم افزار حسابداری سپیدار
در این ویدیو مراحل بستن حساب موجودی کالا را به شما آموزش خواهیم داد:
اهمیت بستن حساب موجودی کالا چیست؟
همانطور که اشاره شد یکی از مباحث مهم در حسابداری به خصوص در کسب و کارهای فروشگاهی و تولیدی، مربوط به انبارداری و حسابداری انبار و نگهداری از کالاها و محصولات است. در انبارداری این موضوع مهم است که موجودی کالاهای فیزیکی به صورت منظم توسط انباردار کنترل شود.
حسابدار انبار نیز باید به نحوه بستن حساب دائمی و موقت موجودی کالاها تسلط داشته و بر این اساس گزارشات را دسته‌بندی کرده و در فهرست سرمایه‌ها و دارایی‌های کسب و کار ثبت نماید.
در مورد نحوه بستن حساب موجودی کالا باید به این موضوع اشاره کرد که مواد اولیه و کالاهای تولید شده، در دسته دارایی‌های یک کسب و کار قرار می‌گیرند. به همین دلیل حسابداران انبار باید یک فهرست کامل از تمام اقلام موجود در انبار تهیه نمایند. حسابدار انبار برای نگهداری موجودی کالاها و محصولات، باید از روش‌های موجود برای ثبت کالا در سیستم حسابداری استفاده کند.
برای این کار روش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام از این روش‌ها از مزایا و معایب خاص خود برخوردار بوده و نحوه انجام آن‌ها نیز متفاوت است. از مهم‌ترین روش‌های ثبت کالا در سیستم حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
روش ادواری:
در کسب و کارهای کوچک و متوسط که درآمد بالایی نداشته و کالاهای ارزان قیمت به فروش می‌رسانند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش حساب خرید در زمان خرید به عنوان بدهکار و در زمان فروش به عنوان بستانکار در نظر گرفته می‌شود.
روش دائمی:
در کسب و کارهای بزرگ که دارای اعتبار بالایی در بازار هستند و کالاهای لوکس و گران قیمت به فروش می‌رسانند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش در ثبت اسناد مالی از حساب‌های خرید و فروش استفاده نمی‌شود. حساب موجودی کالا به میزان مبلغ فاکتور در زمان خرید به عنوان بدهکار و در زمان فروش به عنوان بستانکار در نظر گرفته می‌شود.
فرمول بستن حساب موجودی کالا چگونه است؟
در مورد نحوه بستن حساب موجودی کالا باید به این موضوع اشاره کرد که فرمول آن به صاحبان کسب و کار کمک می‌کند تا بتوانند ارزش دارایی سهام را تعیین کرده و در اسناد مالی مانند ترازنامه قرار دهند. همچنین به کسب و کارها کمک می‌کند تا ذخیره شدن موجودی کالا به طور بهینه یا بیش از حد را متوجه شده و پیگیری نمایند.
برای انجام صحیح، دقیق و با سرعت بهتر است اگر تیم مالی و حسابداری مستقر در مجموعه خود ندارید، این کار را به شرکت خدمات مالی و حسابداری برون سپاری کنید.
فرمول‌های محاسبه بهای تمام شده کالاها در زمان‌های مختلف به منظور محاسبه موجودی کالا به شرح زیر است:
- خرید خالص – خرید طی دوره مشخص +اضافات خرید – (برگشت از خرید + تخفیفات درصدی+کسر شده از خرید)
- موجودی کالا پایان دوره – تعداد کالای موجود در انبار × بهای هر کالا
- بهای تمام شده کالای ساخته شده – بهای تمام شده کالا در حال تولید – موجودی کالای در حال تولید در پایان دوره
- موجودی کالای آماده برای فروش – موجودی کالای اول دوره+خرید خالص
- بهای تمام شده کالای فروش رفته – موجودی کالای آماده برای فروش – موجودی کالای پایان دوره
جمع‌بندی
در مورد نحوه بستن حساب موجودی کالا باید گفت که این حساب در کسب و کارهای مختلف باید در پایان دوره حسابداری بسته شود. در مورد اهمیت این کار باید به این نکته توجه کرد که بستن حساب موجودی کالا به کسب و کارها امکان می‌دهد که بتوانند مانده موجودی نهایی خود را به دوره حسابداری یا سال مالی آینده منتقل کنند.
source