در روایتی مهم «مسعودی» مورخ مسلمان، از جنگجویانی سخن می‌گوید که از رودخانه‌های روسیه به دریای کاسپین رسیدند و به شهر‌های مسلمان‌نشین در ایران آن روزگار تاختند. این حملات با خشونت شدید همراه بود: غارت، سوزاندن شهر‌ها و به بردگی گرفتن مردم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، تصور رایج ما از «وایکینگ‌ها» مهاجمان شمالی است که به صومعه‌های مسیحی حمله می‌کردند و در سواحل انگلستان، ایرلند و فرانسه یکه تاز می‌کردند. اما کمتر کسی می‌داند که این جنگجویان اسکاندیناویایی روزگاری چشم به سرزمین‌های اسلامی نیز دوخته بودند و حملات سهمگینی به مناطقی، چون اندلس، شمال آفریقا و بین النهرین ترتیب دادند. شواهد تاریخی نشان می‌دهد که گستره نفوذ این مردمان شمالی تا سرزمین‌های اسلامی نیز کشیده شده بود. بخشی کمتر شناخته شده از تاریخ تعاملات جهانی در قرون وسطی.
هنگامی که وایکینگ‌ها به جنوب آمدند
جهان گیری وایکینگ‌ها که از اواخر قرن هشتم میلادی آغاز شد، معمولاً با اروپای غربی پیوند خورده است. اما منابع اسلامی قرون نهم و دهم میلادی نشان می‌دهند که وایکینگ‌ها، که در منابع عربی از آنها اغلب با عنوان مجوس یاد کرده است، به سرزمین‌های اسلامی نیز یورش بردند. یکی از نخستین و چشمگیرترین این حملات در سال ۸۴۴ میلادی به شهر اسلامی اشبیلیه (سویا) در اندلس رخ داد.
به گفته مورخ اندلسی، ابن‌القطیعه، کشتی‌های وایکینگ‌ها ناگهان و بدون مقدمه در رودخانه الوادی الکبیر ظاهر شدند. آنها حومه شهر را غارت کردند و غیرنظامیان را به قتل رساندند. اما نیرو‌های مسلمان به رهبری امیر عبدالرحمن دوم، با مقاومتی شدید، پس از چند روز نبرد خونین، مهاجمان را بیرون راندند.
نبرد‌های خونین در شرق
علاوه بر شبه جزیره ایبری، وایکینگ‌ها به مدیترانه و خاورمیانه نیز هجوم آوردند. منابع تاریخی نشان می‌دهند که در قرن نهم میلادی، نیرو‌های وایکینگ تا شمال آفریقا و سواحل آناتولی (ترکیه امروزی) نیز پیشروی کردند. منابع بیزانسی و عربی از ناوگان‌هایی سخن می‌گویند که گاه با مزدوران روس اشتباه گرفته می‌شدند، ولی به قلعه‌های اسلامی در شرق مدیترانه حمله ور شده بودند.
در روایتی مهم «مسعودی» مورخ مسلمان، از جنگجویانی سخن می‌گوید که از رودخانه‌های روسیه به دریای کاسپین رسیدند و به شهر‌های مسلمان‌نشین در ایران آن روزگار تاختند. این حملات با خشونت شدید همراه بود: غارت، سوزاندن شهر‌ها و به بردگی گرفتن مردم.
انگیزه‌های راهبردی در پسِ این حملات
اما چرا وایکینگ‌ها جهان اسلام را هدف قرار دادند؟ پاسخ در جغرافیا و اقتصاد نهفته است. سرزمین‌های اسلامی، مرفه، شهری و متصل به مسیر‌های مهم دریایی و رودخانه‌ای بودند. علاوه بر این، شبکه‌های بازرگانی پررونق و ثروت انباشته در این سرزمین ها، انگیزه‌ای قوی برای یورش وایکینگ‌ها بود.
علاوه بر طمع غنیمت، برخی رهبران وایکینگ احتمالاً این حملات را راهی برای کسب اعتبار و تثبیت قدرت در سرزمین‌های خود می‌دیدند. جذابیت کالا‌های شرقی، نقره و بردگان، آنها را به پیشروی تا سرحدات ناشناخته وا می‌داشت.
source